O ψηφιακός κόσμος και ιδιαίτερα το διαδίκτυο έχουν αντίκτυπο σε όλες τις πτυχές της ζωής μας. Ακόμη, η εμφάνιση της πανδημίας Covid-19 άλλαξε τα δεδομένα και στο κομμάτι των υπηρεσιών της ψυχικής υγείας καθώς η φυσική και κοινωνική απόσταση που μας επιβλήθηκε καθιστούσε αδύνατη τη διεξαγωγή δια ζώσης συνεδριών. Έτσι  το διαδίκτυο αποδείχθηκε αποτελεσματικό εργαλείο για την διεξαγωγή ψυχοθεραπευτικών συνεδριών καταφέρνοντας να δώσει την λύση στα παραπάνω προβλήματα. Με αφορμή τα νέα αυτά δεδομένα οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας εκπαιδεύονται με σκοπό να ανταποκρίνονται ικανοποιητικά στα νέα δεδομένα και να παρέχουν στους ασθενείς υπηρεσίες ισάξιες με αυτές που θα παρείχαν με τη φυσική τους παρουσία, επιτυγχάνοντας την διάγνωση,  τη θεραπεία και τη πρόληψη των υποτροπών.

Η διαδικτυακή ψυχοθεραπεία ενδείκνυται για ανθρώπους που μένουν σε απομακρυσμένες περιοχές, σε άλλες πόλεις ή χώρες του εξωτερικού, για ανθρώπους με περιορισμένη κινητικότητα καθώς και για όσους ανησυχούν για το στίγμα της ψυχικής ασθένειας.

Πρόσφατες ανασκοπήσεις της βιβλιογραφίας δείχνουν ότι, η διαδικτυακή ψυχοθεραπεία  αποτελεί αποτελεσματικό τρόπο παροχής φροντίδας, με υψηλά επίπεδα ικανοποίησης των ασθενών, διαγνωστική αξιοπιστία και θετικά κλινικά αποτελέσματα (Amichai-Hamburger, Klomek, Friedman, Zuckerman & Shani-Shermanet, 2014). Προαπαιτούμενο φυσικά για τα παραπάνω είναι να χρησιμοποιούνται κατάλληλα μέσα τεχνολογίας.  

Ανάμεσα στα οφέλη των διαδικτυακών συνεδριών είναι ότι αυτές πραγματοποιούνται από την άνεση του σπιτιού του θεραπευόμενου. Συνεπώς συνιστά κατάλληλη μορφή θεραπείας για όσους επιθυμούν να ξεκινήσουν ψυχοθεραπεία αλλά είναι αρκετά διστακτικοί.  Ένα ακόμη πλεονέκτημα είναι ότι δεν υπάρχουν έξοδα μετακίνησης ενώ δεν χάνεται χρόνος μετακίνησης από και προς το γραφείο του ψυχολόγου.

Η ψυχοθεραπεία μέσω διαδικτύου προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία και έτσι κρίνεται ιδανική για όποιον επιθυμεί να κλείσει άμεσα ραντεβού. Τέλος, οι διευρυμένες επιλογές που προσφέρει στο κομμάτι των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, κάνουν ευκολότερη την αναζήτηση του κατάλληλου ειδικού.

Οι διαδικτυακές συνεδρίες είναι αναμφισβήτητα ένα σημαντικό εργαλείο για την ψυχική υγεία. Ωστόσο, όπως η δια ζώσης ψυχοθεραπεία υστερεί σε κάποιες δυνατότητες σε σύγκριση με την online, έτσι χρειάζεται να δούμε και τους περιορισμούς της online ψυχοθεραπείας.  Το γεγονός ότι δεν υπάρχει η αμεσότητα της επαφής πρόσωπο με πρόσωπο, θεραπευτή και θεραπευόμενου, μπορεί να δημιουργήσει κάποια εμπόδια στην ανάπτυξη ισχυρής θεραπευτικής σχέσης. Μερικά από αυτά θα μπορούσαν να αφορούν την θεραπευτική συμμαχία, την δέσμευση στη θεραπεία, την μετάδοση ενσυναίσθησης και την έλλειψη οικειότητας.  Επιπλέον,  ερευνητικά έχει αποδειχθεί πως η διαδικτυακή ψυχοθεραπεία αντεδείκνυται στις περιπτώσεις  αυτοκτονικού ιδεασμού, ψύχωσης, σχιζοφρένειας, διπολικής διαταραχής και διαταραχής χρήσης ουσιών.   

Κατά πόσο λοιπόν μπορεί η ΓΣΘ να εφαρμοστεί διαδικτυακά; Το ερώτημα αυτό έχει απαντηθεί από πληθώρα ερευνών. Το γεγονός ότι αποτελεί δομημένο μοντέλο θεραπείας (έχει δηλαδή συγκεκριμένη αρχή, μέση, τέλος), ότι επικεντρώνεται στα προβλήματα του τώρα και σε συγκεκριμένους στόχους καθώς και ότι εστιάζει στην απόκτηση δεξιοτήτων  κάνουν την ΓΣΘ να θεωρείται καλά εφαρμόσιμο μοντέλο για διαδικτυακές συνεδρίες. Ακόμη, το ψυχοεκπαιδευτικό υλικό μπορεί να διαμοιραστεί διαδικτυακά ενώ πληθώρα τεχνικών της ΓΣΘ  (όπως τα παιχνίδια ρόλου) μπορούν να εφαρμοστούν διαδικτυακά.  

 Οι συνεδρίες είναι εβδομαδιαίες, διάρκειας 50 λεπτών και διεξάγονται μέσω skype ή viber. Όπως ισχύει και με τις δια ζώσης συνεδρίες, τηρούνται οι κανόνες δεοντολογίας και απορρήτου ενώ ακολουθείται το θεραπευτικό πρωτόκολλο της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας.  

– Αφροδίτη, Ζ. (2022). Νέες τεχνολογίες και Ψυχοθεραπεία: Δυνατότητες και Προβληματισμοί. Rostrum of Asclepius/Vima tou Asklipiou, 21.

– Σαπουνά, Μ. Ε. Α. (2023). Εμπόδια στην εφαρμογή της τηλεψυχιατρικής για τη θεραπεία ασθενών με διαταραχές πρόσληψης τροφής: συστηματική ανασκόπηση (Master’s thesis).

-Αθανασακόπουλος, Ι. (2022). Καθοδηγούμενη γνωσιακή και συμπεριφορική θεραπεία μέσω διαδικτύου για την αντιμετώπιση της μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής: κλινική αποτελεσματικότητα και οικονομική αποδοτικότητα (Doctoral dissertation, University of Piraeus (Greece).

-Amichai-Hamburger, Y., Klomek, A. B., Friedman, D., Zuckerman, O., & Shani-Sherman, T. (2014). The future of online therapy. Computers in Human Behavior, 41, 288-294.